Η πόλη έχει μακρά ιστορία και ένδοξο παρελθόν. Η μέγιστη ακμή της συμπίπτει με τα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ο πολεοδομικός ιστός της σύγχρονης πόλης είναι διάσπαρτος από σημαντικά ευρήματα της Ρωμαϊκής περιόδου όπως το ανακαινισμένο Ρωμαϊκό θέατρο, που φιλοξενεί και σήμερα παραστάσεις, ο Ιππόδρομος, το Υδραγωγείο, η γέφυρα του Μέλειχου, διάσπαρτα Νυμφαία και θεμέλια κατοικιών, καθώς και η μεγαλύτερη συλλογή Ρωμαϊκών ψηφιδωτών της χώρας που στεγάζονται στο σύγχρονο Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης.
Στη πόλη μαρτύρησε ο Απόστολος Ανδρέας και τα λείψανά του ετάφησαν εκεί. Στα μέσα του 4ου αιώνα, με ενέργειες του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου, μεταφέρθηκε το Άγιο Λείψανο στον Ναό των Αγίων Αποστόλων στην Κωνσταντινούπολη. Όταν οι Φράγκοι κατέκτησαν την Πόλη, το Λείψανο μεταφέρθηκε στην Ιταλία. Ήταν στις 26 Σεπτεμβρίου 1964, όταν η Τιμία Κάρα του Αποστόλου επιστράφηκε στην Πάτρα από τον Πάπα Παύλο και μετά από ενέργειες των Πατρινών και της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Ο παλιός ναός του Άγιου Ανδρέα ανεγέρθηκε μεταξύ των ετών 1836-1843 στη θέση όπου βρισκόταν ένα ιερό της Δήμητρας. Στο ίδιο σημείο το 66 μ.Χ. βρήκε σταυρικό θάνατο ο πρώτος μαθητής του Χριστού και πολιούχος της πόλης. Το κόσμημα της Πάτρας, ο νεότερος ναός του Άγιου Ανδρέα, θεμελιώθηκε το 1908. Έχει χωρητικότητα 7.000 ατόμων και είναι ο ναός του πολιούχου της πόλης. Αποτελεί το μεγαλύτερο ναό της Ελλάδας και έναν από τους μεγαλύτερους των Βαλκανίων. Στο εσωτερικό του φυλάσσεται η κάρα του Αγίου και τμήμα του Σταυρού επί του οποίου μαρτύρησε.
Από τη Βυζαντινή περίοδο η πόλη στεφανώνεται από το κάστρο της με σημαντικές οχυρωματικές προσθήκες από τους Ενετούς και τους Τούρκους. Ένα κάστρο συνδεδεμένο με το τοπικό θρύλο της Πατρινέλας. Οι Τούρκοι έχτισαν επίσης και τα δύο αντικριστά κάστρα της εισόδου του Κορινθιακού κόλπου το κάστρο του Ρίου και του Αντιρίου.
Το 1821 η Πάτρα ήταν από τις πρώτες πόλεις της Πελοποννήσου που επαναστάτησαν εναντίον των Τούρκων. Μετά την απελευθέρωση, η σύγχρονη πόλη κτίσθηκε από τον Καποδίστρια στο χώρο της αρχαίας, με την Ιπποδάμεια αρχιτεκτονική φροντίδα του Βούλγαρη. Ο νεοκλασικός της χαρακτήρας επιβιώνει ακόμα και σήμερα εν μέσω των σύγχρονων πολυκατοικιών. Κορυφαίο δείγμα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής της πόλης είναι το Θέατρο Απόλλων, έργο του Τσίλλερ, που βρίσκεται στη κεντρική πλατεία Γεωργίου Α’.
Η σύγχρονη γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου συνδέει το προάστιο της Πάτρας Ρίο με το Αντίρριο, ενώνοντας την Πελοπόννησο με τη δυτική Στερεά Ελλάδα. Επιπλέον, η πόλη καυχιέται για το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό, μεσογειακού τύπου καρναβάλι της, το περίφημο Πατρινό Καρναβάλι, τα κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα του οποίου είναι τα σατιρικά και φαντασμαγορικά άρματα και οι θεαματικοί χοροί και παρελάσεις.
